نویسنده جنبه های مختلف آتش نشانی در برج های بلند امروزی و برخی چالش های فیزیکی و چگونگی تقابل با آنها برای رسیدن به طبقات بالای برج در اولین دقایق که می تواند بسیار حیاتی و در عین حال خطر آفرین بای آتشنشانان باشد را بررسی می کند.
چه کسی می تواند تصاویر تراژیک با حضور آتش نشانان در سال 1970 در فیلم The Towering,Inferno را فراموش کند؟
از زمانی که هالیوود در مورد ساختمان های بلند مرتبه فیلم تولید کرد و شاید به بینندگانش شوک وارد کرد، ساختمان های بلند به رشدشان ادامه دادند و چالش هایی برای تیم های آتش نشانی به سبب ارتفاع بلندشان ایجاد کردند.
اما، آمار ها نشان می دهند که ساختمان های بلند مرتبه یکی از مناطقی هستند که کمترین احتمال آتش سوزی در آن ها وجود دارد که بتواند منجر به از دست رفتن جان ساکنین شود. این موضوع به این معنی است که می توان این ساختمان های بلند را در زمره ساختمان های با بالاترین درجه حفاظت قرار داد چون تجهیزات مختلفی مانند راه های فرار، آب پاش ها، دتکتورها و دیگر سیستم های پیچیده برای کنترل دود و آتش سوزی در آنها وجود دارد.
از طرفی، ساختمان های بلند امروزی زمانی که کد ها و قوانین آتش سوزی نوشته می شدند موجود و قابل تصور نبودند. امروزه مهندسی آتش نشانی به طور گسترده برای طراحی ها مورد استفاده قرار می گیرد تا بتوان سختی ها را در مواقعی که بدترین اتفاق افتاده است، کم کرد.
آتش سوزی های جدی
اخیرا آتش سوزی های جدی و خطرناکی در برج ها اتفاق افتاده است مانند سه تایی که در بریتانیا اتفاق افتاد. این حوادث شامل Harrow Court در سال 2005، Lakanal House, London در سال 2009 که طی آن 6 نفر از بین رفتند و بیش از 20 نفر به شدت مجروح شدند و Shirley Towers, Southampton در سال 2010 که در آن دو آتش نشان جانشان را از دست دادند می باشد. با مراجعه به اینترنت می توان جزئیات بیشتری از نتایج و تجربیات حاصل شده از این حوادث را به دست آورد.
امروزه ایالت های حاشیه خلیج همیشگی فارس میزبان زیباترین برج های بلند جهان هستند و در سالیان اخیر حوادثی اتفاق افتاد که تیم های آتش نشانی را به طور جدی به چالش کشید. از میان حوادث رخ داده می توان به برج Al Tayer در آوریل 2012 و Al hafeet در آوریل 2013 اشاره کرد. ذکر این نکته قابل توجه است که دفاع شهری شارجه در حال حاضر تیم آتش نشانی مخصوص سریعی را به این منظور تدارک دیده است.
در دبی، آتش سوزی رخ داده در برج Tamweel در نوامبر 2012 خطرات و مشکلات در استفاده از پانل های خارجی در جلوی ساختمان که با هسته از جنس مواد ترموپلاستیک اشتعال پذیر که توسط دو لایه آلومینیوم احاطه شده بود را به خوبی نشان داد. به آتش گرفتن این روکش فلزی، که احتمالا به خاطر ته سیگار یا زغال های پرت شده از باربکیوی طبقات بالا می باشد، می تواند به سرعت زیادی گسترش یابد، به علاوه آوارهای آتش گرفته به طبقات پایینی سقوط می کند. خوشبختانه تلفاتی از این حوادث گزارش نشده است.
به سبب آتش سوزی های اتفاق افتاده در امارات متحده عربی، ماموران دفاع شهری و متخصصان آتش نشانی با همکاری هم تلاش هایی جهت تغییر قوانین و کد های آتش نشانی این کشور داشتند تا بتوانند استفاده از روکش های فلزی غیر مقاوم در برابر آتش سوزی را ممنوع کنند.
چالش های معمول در آتش نشانی در ساختمان های بلند
هنگامی که آتش نشانان در سطح زمین با یک آتش سوزی جدی روبرو می شوند، با سطوح قابل پیش بینی از خطر و تهدید روبرو می شوند مانند گرمای بسیار زیاد ساطع شده به سبب آتش سوزی یا توده های دود گازهای سمی. اما زمانی که با آتش سوزی ای روبرو می شوند که در برج اتفاق افتاده و به سرعت تا 40 تا 50 طبقه بالاتر از سطح زمین در حال گسترش می باشد، نیاز های روانی و سختی و خطرات مرتبط با آن بسیار بزرگتر می شود.
به بیان ساده، به سبب فاصله عمودی ای که آتش نشانان باید تا طبقه درگیر آتش سوزی طی کنند و وسایلشان را نیز همراه خود ببرند، ممکن است تاخیری در انجام دادن فرمان هایی که از سطح زمین به آنها می رسد به وجود آید. ممکن است حین همین تاخیر شرایط فرق کند و استراتژی ها نیاز به تغییر داشته باشند. حتی برای انجام ساده ترین عملیات در آن ارتفاع نیز باید تلاش های زیادی انجام شود. بنابراین آتش نشانان باید به سختی کار کنند و به پرسنل آتش نشانی با نیروی تازه نفس و تجهیزات کمک لازم را رساند تا بتوانند با موفقیت با آتش روبرو شوند و جلوی آن را بگیرند.
برای موثر بودن، آتش نشانان بایستی نقشه های از پیش طراحی شده بر اساس تجربیات قبلی آتش سوزی های ساختمان های بلند داشته باشند. پیش-نقشه باید توسط افراد به خوبی درک و فهمیده شود تا بتوانند اعمال لازم را هنگام آتش سوزی انجام دهند. به سبب تمام حوادثی که به وجود آمده حین امداد رسانی و اطفای حریق، پیش-نقشه باید تمام اعمال حیاتی مانند جست و جوی راه پله، آسانسور ها و سقف ها را شامل شود. بدین ترتیب تمرین و تکرار برای اعمال مورد نیاز هنگام آتش سوزی بسیار با اهمیت هستند.
ماموریت اولیه آتش نشانان باید طوری باشد که آنها را قادر سازد دستورات فرمانده خود را انجام دهند و با ایجاد گروه های کوچک فعالیت های لازم را انجام دهند تا بدین ترتیب بتوانند حداقل یک گام جلو تر از آتش باشند. اهمیت وجود منابع آب کافی چه به صورت خشک چه تر بر روی زمین خود مساله ای بسیار حیاتی است. همینطور داشتن کنترل HVAC برج و دانستن اثر باد اطراف برج در دینامیک هوای برج به منظور جلوگیری از گسترش دود در طبقه های دیگر بسیار ضروری می باشد.
علاوه بر تمام اینها، گرمای بسیار زیاد در کشور های حاشیه خلیج فارس کار را برای آتش نشانان به خودی خود سخت می کند و توان فیزیکی آنها را به سرعت پایین می اورد. علاوه بر سختی حمل وسایل حفاظتی که از نوک پا تا سر آتش نشانان را در بر گرفته و وسایل تنفسی، آتش نشانان باید تمام راهرو های دود گرفته را بگردند تا اگر احیانا کسی گرفتار بود نجاتش دهند و از در امان بودن افراد اطمینان حاصل کنند، و همزمان شلنگ های آتش نشانی را تا طبقات بالاتر بکشند تا بتوانند به آتش نزدیک شوند .
بدین ترتیب چندان عجیب نیست که بدانیم برنامه ریزی برای اطفای حریق موفق و عملیات نجات مناسب در برج های بلند برای آتش نشانان و فرماندهان نه فقط در کشور های خلیج فارس بلکه در برج های بلند سایر نقاط دنیا چندان دور از ذهن نیست. و با توجه به اینکه آتشنشانان سرمایه های ملی یک کشور محسوب می شوند برای حفظ جان آنها بایستی پیش بینی، برنامه ریزی و اهتمام لازم را قبل از وقوع هر حریق به دقت انجام داد.
نویسنده:NEIL WALLINGTON، ویراستار مجله Firemiddleeast و افسر سابق آتش نشانی در بریتانیا
نظرات کاربران