تحولات جدید در تکنولوژی، توانایی استفاده از واقعیت مجازی را برای تمامی بخش‌های آتش‌نشانی فراهم می کند. هزینه این تجهیزات به طرز قابل توجهی از هزینه سخت افزار انواع واقعیت مجازی درگذشته کمتر است و تکنولوژی را به خدمت سازمان‌های آتش‌نشانی در سراسر دنیا آورده است.
در طول دو سال گذشته، واقعیت مجازی (VR) به سرعت در سراسر دنیای فن آوری به یک مساله قابل بحث مهم تبدیل شده است. VR زمانی وارد جریان اصلی شد که فیس‌بوک سیستم واقعیت مجازی Oculus Rift را به ارزش تقریبا دو میلیارد دلار آمریکا در سال 2014 خریداری کرد. بر اساس گزارشات ارائه شده در ژانویه 2017 از تحقیقات بازار شرکت Super Data، 6.3 میلیون هدست VR در سال 2016 بارگیری شده است و این نشان می‌دهد که در نهایت واقعیت مجازی برای مصرف‌کننده انبوه نیز کاربردی شده است.
عملا یک VR تجاری قابل اعتماد می‌تواند به معنای پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در چگونگی آموزش اولین افراد حاضر در صحنه و همچنین افرادی که کارهایی در دست انجام دارند باشد. تاکنون واقعیت مجازی به طرز قابل ملاحظه‌ای وارد صنایع دیگر شده است و این امر آموزش موثر و پویا را فراهم می سازد که این بسیار مقرون به صرفه است.
در پزشکی جراحان تماشا می‌کنند و با استفاده از واقعیت مجازی خود را برای جراحی آماده می‌کنند. همچنین VR در آموزش، آنجایی که معلمان برنامه‌های آموزشی کلی مرتبط با تجهیزات واقعیت مجازی را توسعه می‌دهند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تبلیغات نیز آنجا که شرکت‌ها تجربیات کامل خود را برای محصولاتشان در استفاده از واقعیت مجازی توسعه می‌دهند استفاده می‌شود.
حال چرا از این تکنولوژی در آموزش آتشنشانها در شرایط معمول و غیر معمول استفاده نکنیم؟
آموزش واقعیت مجازی مقابله با آتش چیست؟
پیش از همه باید روشن شود که آموزش واقعیت مجازی جایگزینی برای آموزش زنده مقابله با آتش نیست. در آموزش زنده مقابله با آتش شما حرارت آتش را حس می‌کنید و این برای آتشنشانها یک نیاز مطلق است. آموزش از طریق واقعیت مجازی باید به عنوان یک مکمل شناخته شود و از این طریق آتشنشانها در تاکتیک‌ها و موقعیت‌هایی که در آموزش مقابله با آتش زنده و یا در منطقه گرما قرار دارند بسیار کارآمدتر خواهند بود.
آموزش آتش‌نشانی واقعیت مجازی هم در نرم‌افزار و هم در سخت‌افزار به ویژه در قرار دادن آتشنشانها در یک موقعیت کامپیوتری به کار گرفته می‌شود. سیستم‌های VR در اشکال بسیار مختلفی می‌توانند در سازمان آتش‌نشانی مورد استفاده قرار بگیرند. یکی از متداول‌ترین انواع سیستم‌های آموزش واقعیت مجازی پیش از این در صنعت آتش‌نشانی در شبیه‌ساز آموزش رانندگی مورد استفاده قرار گرفته است. صفحات مونیتور کامپیوترها جایگزین شیشه پنجره‌ای می شوند که در دید راننده‌ها قرار دارند و این شبیه‌سازها معمولا از قطعات بزرگ کامیون‌ها ساخته می‌شوند. این شبیه‌سازها راننده‌ها را با شرایط و خطرات مختلف رانندگی در راه رسیدن به هدف آشنا می‌کنند و آموزش نتیجه مطلوب خود را در بر خواهد داشت. برخی از شبیه‌سازهای رانندگی حتی می‌توانند نقشه‌های سفارشی طراحی شده‌ای را ارائه کنند که امکان استفاده از آن را در ایستگاه آتش‌نشانی فراهم کند. این امر آتشنشانها را قادر می‌سازد تا در محیط‌هایی آشنا و یا شبیه به مکان‌هایی که ممکن است آنها در محدوده خود با چالش روبرو شوند تمرین کنند و آموزش ببینند.
همچنین سیستم‌های آموزش واقعیت مجازی شامل شبیه‌سازهای بزرگی که برای فرمان‌دادن، کنترل و آموزش حوادث مشخص شده‌اند است. این سیستم‌ها، مانند آموزش رانندگی معمولا سیستم‌های بزرگی هستند که نیازمند یک فضای مشخصی هستند. آنها معمولا با صفحه کلیدهای خاص و دستگاه‌های ورودی اختصاصی به منظور آموزش صحنه، شبیه‌سازهای بسیار پیچیده‌ای هستند که دستور آموزش فرمان تعاملی را ارائه می‌کنند.
هم شبیه‌ساز آموزش رانندگی و هم آموزش فرماندهی عملیات هردو شبیه‌ساز واقعیت مجازی تعاملی هستند که در آن شرکت‌کنندگان (معولا آموزش چندین شرکت‌کننده در یک زمان)بخشی از یک شبیه‌سازی آموزش بزرگ‌تر هستند. این شبیه‌سازها پیچیدگی بالایی در برنامه‌ریزی‌هایشان دارند و از صفحه نمایش‌ها و ورودی‌های متعدد برای کنترل شبیه‌سازهای آموزش استفاده می‌کنند. آنها ابزارهای آموزشی قابل تنظیم بسیار خوبی را ایجاد می‌کند که برخی از زمینه‌های تخصصی را پوشش می‌دهد. این سیستم‌ها در حالیکه بسیار موثر هستند ثابت می‌شوند و بسادگی نمی توانند دوباره در محل قرار گیرند. آنها معمولا به فضای اختصاصی زیادی نیاز دارند و بسیار هزینه‌بر هستند و به همین دلیل استفاده از آنها در بخش‌های بزرگ‌تر محدود می‌شود.
امروزه تکنولوژی جدیدی آمده است که آموزش آتش‌سوزی واقعیت مجازی را تقریبا به هر بخش آتش‌نشانی آورده است. سیستم‌های واقعیت مجازی مانند HTC Vive و Oculus Rift در حالیکه تجربیات تحسین‌برانگیز هنری را ارائه می‌کند به قیمت‌های کاربردی دست یافته‌اند. این دسته از سیستم‌های واقعیت مجازی از نمایشگرهایی استفاده می‌کنند که روی سر نصب می شود، چشم‌ها را می‌پوشاند و فضای وسیعی از دید را فراهم می‌کند، همچنین با فراهم کردن یک محیط همه‌جانبه به آتش‌نشان این حس را القا می‌کند که در صحنه حاضر است و یا اینکه در قلب شبیه‌سازی قرار دارد.
غرق شدن در موقعیت هنگام بررسی سیستم های VR برای اضافه کردن به دوره آموزشی گروه شما بسیار مهم است، چراکه این امر موجب می‌شود که آتشنشانها هنگام آموزش احساس کنند این آموزش واقعی است. استفاده از نمایشگری که روی سر وصل می شود این امکان را برای آتشنشانها فراهم می‌سازد که به بالا، پایین و اطراف نگاه کنند و با یک چرخش سیصد و شصت درجه شبیه‌سازی را تجربه کند. آنها دیگر به مونیتورهای دوبعدی که در مقابلشان قرار دارند محدود نمی‌شوند. همچنین کاربرها می‌توانند با شبیه‌سازی ارتباط برقرار کنند و تصمیم بگیرند که برای خاموش کردن آتش به وجود آمده از روغن در آشپزخانه ویا برای خاموش کردن آتش اتاق و محتویات آن که آتش گرفته است از چه نوع خاموش‌کننده‌ای استفاده کنند.
انواع جدید سیستم‌های VR و شبیه سازهایی که به طرز قابل توجهی کوچک و در حال اجرا هستند تقریبا نزدیک به استانداردهای کامپیوترهای رایج، ازجمله نوت‌بوک‌ها، با این ویژگی متمایز هستند که باید کارت گرافیک‌های بسیار خاصی داشته باشند. اپلیکیشن این دسته از سخت‌افزارها به ما کمک می‌کند که سیستم‌های آموزش VR را کوچکتر، قابل حمل‌تر و به صرفه‌تر داشته باشیم.
چرا باید از واقعیت مجازی در آموزش آتش‌نشانی استفاده کنیم؟
استفاده از واقعیت مجازی در آموزش یک فرصت بسیار بزرگ برای تمامی آتش‌نشان ها در سراسر دنیا است. مزایای استفاده از VR تقریبا بی‌پایان است، با وجود آن سه امتیاز آن بر مابقی مزایا برتری دارد:
حفظ و نگه‌داری یادگیری مجازی– در این مورد واقعیت مجازی بسیار کارآمد است، چرا که انسان‌ها از ابتدا یادگیرندگان بصری هستند و واقعیت مجازی نیز یک سیستم بصری است. VR آتشنشانها را در موقعیت شبیه سازی قرار می دهد. آتشنشانها به هیچ عنوان در حال یادگیری غیر مستقیم و منفعل نیستند، چرا که یا فیلم می‌بینند و یا کتاب می‌خوانند. واقعیت مجازی به آتشنشانها این امکان را می‌دهد که در جلسات آموزشی شرکت کنند و درگیر آن شوند و از این طریق یک تجربه یادگیری فعال را برای آنها فراهم می‌کند. در مقایسه یادگیری فعال با یادگیری غیرفعال ( در یادگیری غیرفعال میزان ماندگاری یادگیری تقریبا 20-30 درصد است)، میزان ماندگاری یادگیری تا 75 درصد و یا بیشتر افزایش می‌یابد.
امنیت مجازی– در آمریکا حوادث هنگام آموزش مقابله با حریق در سال 1987 تا 21 درصد افزایش داشته است. این توانایی آتشنشانها، (آموزش هم در آتش‌های معمولی زمینی و هم آتش‌های غیرمعمولی زمینی) سازمان آتش‌نشانی را قادر می‌سازد تا آتشنشانها را برای موقعیت‌های بسیار خطرناک که اشتباهات مرگبار جایی برای بروز و ظهور ندارند آماده کند. امکان آموزش مکرر با استفاده از سیستم‌های مقرون به صرفه سیستم‌های VR آتشنشانها را در رویارویی با آتش‌سوزی واقعی کارآمدتر و ورزیده‌تر می‌کند.
آموزش مجازی رای چالش‌های دشوار– آموزش مقابله با آتش در تکنولوژی با ساختار های جدید در آنجا که آموزش مقابله با آتش به صورت عملی و ذاتی دشوار است چالش‌های خودش را دارد. با استفاده از روش‌های جدید ساخت‌وساز برای ساختمان‌ها، وسایل نقلیه‌ای که با باتری و سوخت‌های جایگزین کار می‌کنند و همچنین هواپیماهایی که با نسل جدیدی از مواد ساخته می‌شوند، امکان ایجاد اشتعال واقعی و آموزش محدود می‌شود. واقعیت مجازی می‌تواند آتشنشانها را در موقعیت جدیدی قرار دهد که امکان آن در دنیای واقعی وجود ندارد. به عنوان مثال مهار آتش در بوئینگ 787 و یا ایرباس A350 که در طراحی و ساختار مواد تفاوت بسیار زیادی با نسل‌های هواپیما در گذشته دارد به کل متفاوت است.
این نمونه‌ها تنها شمه کوچکی است از استفاده از واقعیت مجازی در آموزش. امروزه وقتی به سراسر دنیا نگاه می‌کنیم، تمامی اشکال متفاوت چالش‌هایی که آتشنشانها با آن روبه رو می‌شوند و آماده شدن برایش دشوار است را می‌بینیم. اینکه ابزار و تکنولوژی با استفاده از فن‌آوری‌های روز به شدت بر خدمات آتش‌نشانی تاثیر می‌گذارد، تفاوت معنادار میان گذشته و حال است.
سیستم‌های واقعیت مجازی در حال حاضر دروازه‌ای برای تسهیل آموزش آتش‌نشانی بر پایه و اساسی منظم‌تر و اقتصادی‌تر هستند.
منبع: iffmag
مترجم: سمیه دژ
نظرات کاربران