انتخاب کابل مجاز حريق آسان است؟ نه، اين مورد نياز به احتياط دارد. متاسفانه همه کابل ها آنچه که ادعا مي کنند را نمي توانند انجام دهند، اعتبار بعضي از کابل ها مشخص نيست و استانداردها و کدهاي مربوط به آزمايش روي آنها اعمال نمي شود و از اين رو نمي توان به ادعاي آنها اعتماد نمود.
3 مساله مربوط به کيفيت پيش روي نصب کننده کابل ها مي باشد. اين مسائل به هيچ عنوان جديد نيستند و علاوه بر آن محدود به مرزها نيز نيستند. کابل هاي بدون پوشش مناسب به اين معني هستند که ناچاريم به ادعاهاي شرکت سازنده يا تامين کننده جنس اطمينان کنيم، نصب کابل هاي پايين تر از حد استاندارد يا جعلي به معني پذيرش ريسک صدمات مالي و جاني ناشي از آتش سوزي است، چون نصب همچين کابلي منطبق بر عملکرد و استاندارد مورد نياز نيست.
سازندگان معتبر کابل در سراسر دنيا سرمايه گذاري سنگيني در مورد تحقيق و توسعه، آزمايش پيوسته مواد جديد و طراحي کابل هاي جديد مي کنند، کابل هايي که بايد مورد تاييد سازمان هاي مشهوري مانند BASEC يا LPCB باشند. به علاوه، تست هايي براي اطمينان يافتن از سازگاري کابل با استاندارد هاي بريتانيايي، اروپايي و بين المللي انجام مي گردد.
کابل ها نيز مانند سيستم هاي امنيتي اضطراري مانند روشنايي اضطراري، تشخيص آتش و آلارم، اطفا حريق اتوماتيک، کنترل دود و هواکش و بالابرهاي آتش نشاني بر اساس سطح عملکرد مشخص و استاندارد مناسبي طراحي و تست مي شوند.
اما به طور کلي در اين تحقيق و آزمايش چه چيزي براي اطمينان، هدف قرار داده شده است؟ 3 تست اصلي براي تعيين عملکرد کابل هاي آتش نشاني انجام مي شود:
مقاومت کابل
سرعت پيشروي شعله کابل
دود زايي کابل
تست مقاومت آتش، همانطور که از نامش بر مي آيد، همبستگي و استحکام کابل را در مقابل آتش ارزيابي مي کند. به عبارت ديگر، مدت زماني که کابل زير آتش مي تواند به کار خود ادامه دهد را اندازه گيري مي کند. بعضي ها براي مقاومت به مدت 30 دقيقه، برخي 60 و در بالاترين حد 120 دقيقه طراحي شده اند. تست هاي ضربه شامل ضربات متعدد به کابل است که به اين وسيله ريزش آوار را شبيه سازي مي کند و پرتاب آب در اين تست نقش آب خارج شده با فشار از نازل هاي آتش نشاني را بازي مي کند. اين تست به تست يکپارچه معروف است.
تست پيشروي شعله، گسترش شعله از نقطه شروع آن را مشخص مي کند و تعيين مي کند چه مقدار از کابل پيش از توقف شعله آتش مي گيرد. براي اين تست، کابل را به طور عمودي در کوره در حال سوختن قرار مي دهند.
براي تست نشر دود، کابل در مکاني به نام مکعب دود قرار داده مي شود. اين مکعب يک منبع نور در يک انتها و سنسور نور در انتهاي ديگر خود دارد. سپس کابل آتش زده مي شود و بدين ترتيب دود را در مکعب منتشر مي کند. کاهش شدت نور دريافت شده توسط سنسور که به خاطر فضاي دودي مکعب است نبايد از درصدي بيشتر شود.
بنابراين شرکت هاي معروف زمان، تخصص و پول زيادي خرج مي کنند تا از امنيت کابل و مناسب بودن آن براي عمليات اطمينان حاصل کنند. اينجا جايي نيست که بخواهند هزينه ها را کم کنند يا به خصوص نصابان بخواهند چيزي جز کابل هاي تست شده و تاييد شده استفاده کنند. کابل بايد به طور مناسب علامت گذاري شود و استاندارد هاي خاص مربوط به کارکرد را داشته باشند.
مارک گذاشتن حياتي کابل
خوب چه اشکالي دارد از کابل هايي استفاده کنيم که روي جلد خود مارک گذاري نشده اند؟ به طور خلاصه، مارک نداشتن يک کابل به معني عدم صحت از اطمينان کابل است. علاوه بر آن، خيلي احتمالش زياد است که کابل از شرکتي غير معتبر باشد و عملکرد آن نيز به شدت زير سوال است. اين مساله اي است که هر کس از تعيين کنندگان حقوق گرفته تا کارمندان کنترل ساختمان بايد به آن توجه کند. بسته به نوع عملکرد، مثلا در بريتانيا اجبار قانوني وجود دارد که مشخصات به خصوصي را شامل شود. هر چه مشخصات سخت گيرانه تر باشد، اطلاعات بيشتري نيز نياز است که روي غشاي کابل نوشته شود.
بدون مارک گذاري روي جلد کابل غير ممکن است که بتوان به امنيت کابل اعتماد کرد. اين مساله تنها مختص مرحله ابتدايي نصب نيست، بلکه براي تغيير دادن مدار ها نيز مورد توجه قرار مي گيرد. استفاده از کابل هاي با کيفيت پايين مي تواند پيامد هاي کشنده اي به همراه داشته باشد و نصاب را تحت پيگرد قانوني قرار دهد.
در ميان ويژگي هايي که در بريتانيا بايد روي جلد کابل درج شود نام شرکت توليد کننده و شماره استاندارد بريتانيايي که کابل ادعا مي کند آن را کسب کرده قرار دارد. نام شرکت شخص ثالث مستقلي که تست کابل را انجام داده است هم از جمله مواردي است که بايد روي کابل قيد شود. اما تنها چسباندن يک شماره استاندارد بريتانيا اثبات کننده صحت اعتبار نيست. بدون تاييد شرکت مستقل شخص ثالثي که کابل را تاييد کند ضمانتي براي صحيح بودن ادعاهاي مطرح شده براي کابل وجود ندارد. حتي اگر به هر دليلي به مارک کردن شرکت مستقل روي جلد نيز شک داشتيد بايد آن را با سازمان مربوطه چک کنيد.
دردسر کابل تقلبي
نبود مارک گذاري مناسب روي کابل، به هر احتمالي، به خوبي نشان مي دهد کابل مورد استفاده زير استاندارد است و شرکت سازنده درستکار نيست.
نصب همچين کابلي همانند نصب بمب ساعتي است و اين مساله به قدري مهم است که در سال 2010، ACI- گروه گسترده صنعتي- تاسيس شد تا خطرات را اعلام کند و تلاش هاي هماهنگي براي بيرون گذاشتن همچين شرکت هايي انجام شد.
علي رغم تلاش هاي تمام عياري که توسط ACI و ديگر ارگان ها مانند BASEC و شرکت هاي معروف پيشرو در زمينه ساخت کابل انجام شد، اما امروزه کماکان کابل هاي غير استاندارد به طور کاملا معمول مورد استفاده مي شوند.
از قضا، اين حقيقت که استانداردهايي وجود دارد که شرکت هاي با حسن نيت در واقع به شرکت هاي جعلي کمک مي کنند تا به گول زدن نصاب، مهندس و پخش کننده بپردازند. اين شرکت هاي دروغگو ادعاهاي دروغين خود در مورد استاندارد بريتانيا، اروپا و بين المللي را روي جلد کابل خود نمايش مي دهند.
در حال حاضر، کابل هاي غير استاندارد را مي توان از قطر کاهش يافته سيم مسي، کم شدن جريان مجاز عبوري و افزايش مقاومت کابل پيدا کرد. موارد زيادي وجود دارد که به جاي مس خالص از مواد ديگري مانند سيم فولادي، آلومينيوم با پوشش مس يا مس به طور نامناسب بازيافت شده استفاده شده است. همچنين مواردي مانند عايق و جلد نا مناسب کابل نيز معمول است.
پس، چه کار بايد انجام شود؟ اين کار از صنايع مرتبط شروع مي شود که مسئوليت هاي اخلاقي و قانوني خود را بپذيرند. اولين قدم چک کردن اين مورد است که مبادا آنچه به شما گفته شده از روي بي صداقتي يا پشت گوش اندازي انجام ندهيد. اما صرفا تکيه کردن به ادعاهاي سازنده يا تامين کننده براي احراز تاييديه کافي نيست. هنوز بهتر است که تاييد توسط شرکت هاي مستقل و مورد تاييد انجام گردد.
اهميت وجود شرکت شخص ثالث در اين واقعيت نهفته است که مشخص کننده، تامين کننده و نصب کننده بتوانند بفهمند کابلي که امروز تهيه شده همان کابلي است که استاندارد و مشخصات لازم را قبلا ارضا کرده است. لازم به تکرار مجدد است که شرکتي که تاييديه شرکت شخص ثالث مستقل را ندارد، ضمانتي براي تاييد ادعاهاي انجام شده توسط خود را ندارد. الزام تاييد شرکت شخص ثالث حتي در مواردي که کابل را از يک سازنده معتبر تهيه مي کنيم نيز وجود دارد. بدون اين تاييديه، حتي در زماني که کابل هاي قبلا خريداري شده از آن تامين کننده، استانداردهاي ادعا شده را تامين کرده باشند، مجاز نيست. چون ممکن است فرمول پوشش دادن يا جلد کردن کابل را تغيير داده باشد يا تغيير در طراحي ممکن است در عملکرد کابل تاثير گذاشته باشد. با اين حال مهم است به ياد داشته باشيم که شرکت هاي دروغگوي توليد کننده کابل علاقمند به تاييديه هاي دروغين شرکت هاي ثالث هستند، همينطور استانداردهاي بريتانيا، اروپا و بين المللي قلابي. براي جلوگيري از تکرار اين اتفاق، هميشه سازمان مجوز رسمي را چک کنيم تا مطمئن شويم ادعاي صورت گرفته واقعي است.
حصول اطمينان از انطباق
وضع روز افزون قوانين در مورد کابل هاي آتش نشاني بدون شک کار انتخاب کابل را سخت تر کرده است بدين ترتيب سخت تر شدن کار انتخاب کابل آتش نشاني هميشه به خاطر راهنمايي غلط برخي توليد کنندگان يا شرکاي تامين کننده نيست.
مورد BS 8519:2010 را براي مثال در نظر بگيريد (انتخاب و نصب کابل هاي ضد حريق سيستم هاي قدرت و کنترل براي حفاظت جان و امور مربوط به آتش نشاني،کد تمرين). اين به خاطر اندازه بزرگ، ارتفاع و پيچيدگي حفاظت از آتش در بسياري از ساختمان هاي بلند مرتبه و پيچيده و قبول راه حل هاي مهندسي شده مي باشد. اين راه حل ها نياز به حد بالا و قابل اطميناني از عملکرد سرويس هاي ساختمان مانند تامين کننده الکتريکي دارد. اما معرفي اش منجر به ادعاهاي گمراه کننده اي در مورد بعضي از کابل ها شد، گمراهي اي که از برداشت نادرست از روش هاي مختلف تست کابل هاي توان و کنترل به وجود مي آيد. هنگامي که کد تمرين در نهايت درک و پذيرفته شد، بيان مي کند که گمراهي از کجا نشات مي گيرد.
شکل: Q0C460A Draka Cable
BS 8519:2010 انتخاب و نصب سيستم هاي کابل قدرت و کنترل را براي حفاظت جان و کاربرد هاي آتش نشاني پوشش مي دهد و ايجاب مي کند که کابل هاي توان با توجه بهBS 8491:2008 (روشي براي بررسي اين که آيا مي توان از کابل هاي قدرت با قطر بالا به عنوان ابزار کنترل دود و گرما و سيستم هاي امنيت آتش سوزي فعال استفاده کرد يا نه) تست شوند. استاندارد مورد نظر به طور مشخص به سه دسته مدار لازم براي حفظ تماميت در شرايط آتش سوزي براي زمان هاي نجات 30، 60 و 120 دقيقه ارجاع مي دهد. تست هاي کابل مشخصي براي هر دسته مشخص شده اند که استاندارد بريتانيايي مربوط به عملکرد احتمالي هر کابل در شرايط واقعي آتش سوزي را بررسي مي کنند.
با اين وجود، کابل هايي که مطابق با استاندارد BS 8491نيستند، خيلي زود به عنوان کابل هايي با قابليت استفاده در سيستم های قدرت رواج يافتند. اين کابل ها با توجه به BS EN50200:2006 (روش تست مقاومت در برابر آتش کابل هاي کوچک حفاظت نشده مورد استفاده در مدارهاي اضطراري) تست شدند و در نتيجه تنها به عنوان کابل هاي کنترل مناسب تشخيص داده شدند. با اين حال کابل هايي وجود دارند که شرايط کابل هاي تواني BS 8519- که يکي از آنهاDraka’s FTP120 است (اخيرا Firetuf Powerplus ناميده مي شود) را ارضا مي کنند.
نظرات کاربران